2014-07-12 Kranswieren zoektocht

De wens om te weten wat voor planten er nu in de bosplas groeien bestaat al heel lang en sindskort heb ik contact weten te leggen met een bioloog, die mij werd voorgesteld door een andere zoetwaterbioloog die Project Baseline Nionplas van informatie voorziet.
Het is een specialist in kranswieren die de website www.kranswieren.nl heeft. Sinds 2013 zijn mij de kranswieren voor het eerst opgevallen. Wellicht zaten ze er al veel langer, maar naarmate interesses toenemen, wordt het oog ook scherper op bijzondere levensvormen.

Dus ik heb een afspraak gemaakt en een facebook event aangemaakt om met een groep duikers, planten naar boven te halen op een systematische manier.
Gelukkig waren Cora, Willem, Niels, John, Walther en Migdad bereid om te helpen.

Dus ik had ziploczakjes gekocht en genummerd, foto’s van kranswieren op een A4 afgedrukt en gelamineerd. Tenslotte wil men graag weten waarnaar ze moeten zoeken natuurlijk. Ik had mijn gps ontvanger in mijn oude onderwaterhuis gedaan en de andere ploeg zou kruispeilingen doen. Het is balen dat Migdad zijn vinnen was vergeten, want hij had ook zin om mee te doen. 

Gewapend met netjes, zakjes, camera en gps op pad en iedereen had een duidelijk taak.
Eenmaal onderwater zie ik door de waterkolom doorzichtige vlokjes en wat roeipootkreeftjes.
We zwemmen dwars over richting de linkersteiger op een meter of 8 diepte. John koerst zonder problemen en vlot naar onze eerste bestemming en we verdwijnen even in de mist. Aha een struik Nitellopsis doemt op en verdwijnt bij toeval in zakje 1 die Walther regelt terwijl John het zaknummer, diepte,temperatuur en tijd noteert. Ik maak een foto en ga naar de oppervlakte op een gpsfix te krijgen. Het loopt als een trein en zo vinden we de ene na de andere plant.
Walther verliest even zijn netje met zakjes, maar dat maakt niet uit omdat ik toch weer een gps fix moet nemen. Zodoende vind ik het netje met zakjes weer en kunnen we verder.
Later kunnen we de genoteerde tijden koppelen aan de foto’s en gps posities.
Het andere team gebruikt kruispeilingen op vaste punten.

John (links) en Walther

John in de mist.

Chara vulgaris var longibrateata

Nitellopsis.

Soms twijfel ik of ik al niet dezelfde soort aanwijs om te pakken, maar ja “better safe then sorry”.  

We vullen zakjes tot ze op zijn en dan is er alweer 1,5 verstreken en de blazen beginnen ook vol te raken. Iedereen is enthousiast en het team laat de vonsten zien. IN drie zakjes zitten kranswieren en een ondefinieerbare plant. Na een heerlijk bakkie koffie en een superduik sluiten we de boel af en gaan naar huis. Daar leg ik alles nog even op volgorde en controleer de oogst. Van de 20 zakjes hebben we 9 zakjes met kranswieren. Vol goede moed rijd ik naar Amsterdam naar dhr Nat. Hij wist niet dat de bosplas kranswieren bevatte en dus kunnen deze vonsten weer aangevuld worden in zijn database. Een voor een worden de zakjes bekeken, waaronder ook andere planten. Met een binoculaier microscoop kun je beter zien wat de verschillen zijn, maar het blijft lastig.
Van de 9 zakjes blijken we dus vier soorten kranswieren te hebben en een variatie van een soort. Nitellopsis wijkt zo af van de Chara soorten dat ie redelijk opvallend is.
Onderstaand zijn de topjes van de planten, waarmee het beste een determinatie kan worden gedaan. Het zit hem in de uitsteekseltjes. We hebben ook planten meegenomen die niet zo snel konden worden gedetermineerd, maar de resultaten daarvan krijg ik later nog. 
Zo blijkt dus dat zoetwaterbiologie geen volledig doorgronde wetenschap is en dat er nog legio vragen zijn. 
Een ding is zeker dat we nu alleen de noordwest hoek hebben gedaan. Mogelijk hebben we nog meer soorten, maar dat vergt weer extra verzamelwerk.

Ik wil iedereen bedanken voor zijn/haar inzet, want deze ochtend en de bijbehorende resultaten waren niet mogelijk zonder het Project Baseline team vrijwilligers.