Weer : Bewolkt , Wind ZW, 3 bft
Duikers : Manuel, Dick, Axel
Doel : Metingen, fotos
Duur : 115 min
Lucht temp : 18 Celsius
Water opp temp : 20,9 Celsius
Water min temp : 9 Celsius
Fauna : 1 Snoekbaars, 1 kleine snoek (ca 30 cm) Heel veel jonge baars, wolken met aasgarnalen en in de Noordhoek echt heel veel.
Microfauna: Cristatella en Plumatella tot een meter of 3-4. Watervlooien (Soort nog onbekend) Veel roeipootkreeftjes, antenne 10 segmenten.Veel Diepslakjes
Microflora: Sleep planktonnet: Dominant Ceratium hirundinella. twee soorten Dolichospermum en enkele kolonies Microcystis, Grote dotten Spirogyra algen. enkele Asterionella , Pediastrum. Staurastrum.
Flora : Diverse soorten fonteinkruiden. Nu ook wat grotere planten waterpest.
Spronglaag: 5-6 + een sterke op 7 meter.
Zicht: Slecht
Vislood: Geen
- Zichtmetingen
- Dutchi op 3 mtr = 2,0 meter.
- Secchi op 3 mtr = 2,0 meter.
- Dutchi op 6 mtr = 2,0 meter.
- Secchi op 6 mtr = 2,5 meter.
- Dutchi op 9 mtr = 5,0 meter.
- Secchi op 9 mtr = 5,0 meter.
- Verticaal zicht = 2,6 meter.
Forel-Ule waterkleur
Omstandigheden = Bewolkt
Tijdstip meting = 10:50
Schaal strip = 14-15
Waterpeil
8 cm onder de rand = -5,44 mtr NAP
16 cm gestegen sinds 26-07-2019.
Zie alle foto’s van deze duik.
Afgesloten ivm Mysteryland
Normaal waren we niet gaan duiken omdat de parkeerplaats is afgesloten, maar het kan ook best goed om ergens anders in te stappen. Het is dan wat verder zwemmen naar het Paviljoen, maar dat is dan ook de moeite waard. Dick is nog wat vroeger dan ik aangekomen op de de parkeerplaats en Manuel komt even later al aangereden.
Er is voor deze duik best wat afstand af te leggen en een hoop te doen.Het is eerst nog even een stukje lopen naar de waterkant, voordat we in het troebele water stappen.
Tijdens de tocht op circa 3-4 meter diepte houdt het zicht niet over. Er liggen overal kruipend geleimosdiertjes op de bodem en in planten. Er zjin veel kleine donkere slakjes op de bodem. Waarschijnlijk diepslakjes of Jenkin’s waterhorentjes. Ook zie ik slak eitjes op een stengel, maar ik krijg deze niet zo goed op de foto. Wat we niet zo vaak zien zijn jonge snoeken en laat er nu eentje tussen de algen liggen.
Mosdiertjes 
Slak eitjes 
Jonge snoek 
Plumatella is ook een mosdiertje.
Eenmaal bij het Paviljoen gaan Manuel en Dick de horizontale zichtmetingen doen, terwijl ik vanaf de oppervlakte een verticale zichtmeting doe en een waterkleur opneem. De SETL platen zijn weg, dus daar hoef ik jammer genoeg niet naar te kijken. Op MP1 op 3 meter diepte zie ik weinig mosselen zitten, maar wel veel Plumatella mosdiertjes.
Deze soorten zien we meestal alleen in augustus / september. Onderstaande foto’s zijn van 2013-2014-2018. Dat zijn de enige jaren dat er op MP1 op 3 meter diepte mosdiertjes zaten.
Log historie: 04-09-2011, meld ik mosdiertjes met een zicht van 2 meter op 3 meter diepte.
Plumatella 
Cristatella 
Cristatella
Mosselsterfte
MP2 zit op 6 meter diepte en een spronglaag . Hieronder staan een reeks foto’s van het frame. Op de bovenste twee foto’s kun je zien dat voornamelijk de Hydroïdpoliepen zijn verdwenen en een aantal grote mosselen die daar groeiden, zijn met 3 weken grotendeels doodgegaan. Op MP3 op 9 meter gebeurt niet zo heel veel en de mosselen groeien daar nog prima op de paal tot een meter of 11 diepte. Daarna wordt het aantal mosselen sterk minder. Sterker nog ze hebben zich daar nog niet gevestigd.
Check dit bericht van september 2018
Daar zien we vrijwel hetzelfde fenomeen in dezelfde periode.
Kijk eens naar de rest van de onderstaande foto’s en zie wat er met het frame gebeurt Linkerfoto is juli/augustus en rechts, september. Het loopt van 2019 terug t/m 2014. Dan blijkt dat alleen 2018 en 2019 overeenkomen en in de jaren ervoor blijft het frame aardig intact qua aangroei. Dus wat veroorzaakt dan het verschil? Weer een raadsel erbij.
Als ik het log teruglees beschrijf ik wel een mosselsterfte op 9 oktober 2016, waar de grens van levende en dode mosselen op de 7 meter lijn zat en dat kon je weer heel goed te zien op station MP3 Er was toen een late blauwalgbloei op 31 augustus.
Het zeilbootwrak “Sale“
Op het gangboord liggen losse mosselschalen en verder zien we veel openstaande mosselschalen die nog vast zitten. Vrijwel alle sponzen zijn dood. Het lijkt hier dan ook een stuk warmer dan bij het Paviljoen. Boven het wrakje zwemt een school baarzen rond in de troebele laag, dus kennelijk is er (nu) zuurstof genoeg
07-07-2019 spons leeft 
18-08-2019 spons weg 
Openstaande mosselen, mastvoet 
Dit was een spons
Tegenstrijdigheden
Nu leek er op het eerste gezicht een verband te zijn tussen een blauwalgbloei en mosselsterfte, maar als ik alle gegevens er eens bij zoek, dan wordt dat door een gebeurtenis in 2017 weer ontkracht, want daar zag ik mosselen afsterven op 03-09-2017. Eerste blauwalg drijflagen op 14-09-2017 terwijl er daarna pas een officiële blauwalgwaarschuwing plaatsvond op 22-09-2017.
Vorig jaar dacht ik nog dat het wellicht met de waterstofperoxide behandeling te maken kon hebben gehad. We doken toen aan de zijde van Papa’s Beach House en zagen toen ook grote velden dode mosselen rond de 4 meter diepte. Dat idee was even later alweer overboord gezet , omdat de SETL platen nog vol met levende mosselen zaten. De waterkolom was destijds tot een meter of 5 homogeen van temperatuur geworden door het inbrengen van de waterstofperoxide, dus het kon niet een omstandigheid zijn die boven een spronglaag anders was dat onder een spronglaag.
Of. Een nieuwe generatie mosselen komt tegelijk en kan natuurlijk door ouderdom ook tegelijk sterven en dat valt misschien samen in deze periode. Het zijn eigenlijk voornamelijk grote (oude) exemplaren die het niet redden, terwijl de jongere exemplaren nog leven. Is het dan een normale cyclus die wellicht door de omstandigheden van het water worden geholpen / versterkt?
De locatie is ook van invloed op de lokale omstandigheden van water natuurlijk. De ene plek wordt langer blootgesteld aan zonlicht dan andere wat algengroei kan stimuleren. In een plas zonder enige stroming kan dat verschil maken. In-uitstroomplekken van water, erosie en activiteit op en nabij oevers/strandjes van badgasten etc. Is het drukker geworden met recreanten die misschien letterlijk meer stof doen opdwarrelen wat weer extra neerslag kan veroorzaken.
Er is echter één constante in dit verhaal. In alle gevallen van sterfte sinds 2016 heeft er zich ook een dikke grijze laag organische neerslag gevormd op de bodem.
Hypothetisch
Dit is een puur hypothetisch. Ik denk dat door vorming van spronglagen, zich sneller een “Dode zone” kan ontstaan. Het volume in die laag is relatief klein en geïsoleerd. De grootste temperatuur omslag ligt rond de 7 meter diepte. Daar gaat ie van 19 naar 9,5 Celsius. Ik krijg het idee dat organisch materiaal dat aan het afsterven is in de eerste instantie niet door de spronglaag van 7 meter kan komen en in laag van 5-7 meter diepte wordt afgebroken. Dat afbraakproces zorgt wellicht kortstondig voor een snelle chemische veranderingen in die waterlaag. Oudere mosselen zijn daar wellicht niet tegen bestand en de jongere vitale mosselen wel. Boven de laag van 5 meter leven mosselen ook nog gewoon.
Eén ding wordt mij wel steeds duidelijker en dat is dat door het watercirculatie van toen, de invloed van nutriënten, temperatuur, organisch belasting (afbraak van dood organisch materiaal), veel beter gebufferd (afgezwakt) werd. De Bosplas is in dat opzicht een relatief een kleine plas waar veranderingen snel effect hebben op organismen. In de tijd van de watercirculatie hing er een dikke mistlaag onder de eerste spronglaag die rond de 14 meter diepte lag. Nu hebben we te maken met meerdere spronglagen.
Fosfaat en geleidbaarheid.
Sinds 19-05-2019 meten we ook het fosfaatgehalte (PO4) in mg/Liter op 14 en 5 meter diepte. Daarnaast ook de Geleidbaarheid (EC) in mS/cm
Daarom heb ik ook deze duik weer monsters genomen van die twee dieptes.
Het fosfaatgehalte op 5 meter diepte is vanaf 19-05-2019 t/m 18-08-2019 gedaald van 0,48 mg/L naar 0,30 mg/L
Komt dat, omdat een organisme dat fosfaat consumeert of dat het wegzakt naar de bodem? Daar is het fosfaat gehalte juist gestegen van 0,72 mg/L naar 1,8 mg/L in dezelfde periode. Of stijgt fosfaat juist naar de oppervlakte? Ik weet niet hoe in water opgelost fosfaat zich gedraagt.
Aan de oppervlakte is het verloop van fosfaat heel grillig en schiet van laag naar hoog en weer naar laag, Zie PO4 grafiek van Onderwaterfauna.nl
De geleidbaarheid is ietsje gestegen, echter is het verschil tussen 14 en 5 meter diepte nihil. Zuurstofgehalte kan ik helaas niet meten.
Er zijn nog zoveel vragen eigenlijk en dat maakt het onderzoek nou juist zo leuk en interessant.
Dankzij Dick en Manuel hebben we weer data verzameld in de hoop ooit duidelijkheid te krijgen!
Na de duik heb ik met het planktonnet nog een sleep gedaan om te kijken wat er in zat. en dat was voornamelijk een dinoflagellaat (Ceratium hirundinella) op de bodem van het monsterpotje. 3 soorten blauwalg (Cyanobacteriën) zweven meer bovenin in het potje. Ze verzamelden zelf aan het dak van de druppel die ik onder de microscoop had gelegd.
Het zijn twee Dolichospermum soorten en een Microcystis soort.
Het blauwe ampul op de foto is water van 14 meter diepte wat met de reagentia in contact is gekomen. Hoe blauwer de oplossing hoe hoger het fosfaatgehalte.
Ampul met reagentia 
Hanna fosfaatmeter en combo meter 
Dinoflagellaten 
Dolichospermumsoorten en microcystis 40x vergroot.
Vervolgens kon ik het niet laten dit tussen de stenen te laten liggen en dus heb ik dit maar weer opgeruimd. Daarom wordt er ook weer een schoonmaakactie georganiseerd op zondag 20 oktober 10:00 uur aan de kant van Papa’s Beach House.
