2023-03-05 Sedimentmonsters voor nieuw project.

Is het duiken soms opgehouden? Nou nee, totaal niet eigenlijk, maar er was niet zo heel veel te melden tot nu.
We zijn begin maart begonnen met het onderzoeken van sediment op voorkomen blauwalgen. Met name Microcystis is een mysterieuze bacterie die veel wetenschappers bezig houdt over de hele wereld.

Duik met Jeroen en Manuel met de onderwaterscooter (DPV).
We hebben monsters genomen tussen het riet op 0,5 meter, waarbij we een rietstengel met mosseltjes in en buis hebben gedaan. Op 3, 6, 9, 12, 15 en18 meter diepte hebben we een toplaagje van het sediment (bodem) genomen. Tot een meter of 7 is de bodem zanderig en als het afvlakt wordt het zacht sediment. Dat is dat spul waar je je makkelijk je handen in kunt drukken.

Het was even rommelen met de buisjes en de doppen, want met wanten aan en zo’n fruttig netje is dat niet altijd even handig. Gelukkig zijn er extra handen om te helpen en bij te schijnen in het donker.
Zo werken we de dieptes af en dan blijkt dat de 12-15 meter vlak groot is en zeker als je juist dieper wilt gaan.
Het verzamelen kost de nodige tijd en na 80 minuten houden we het voor gezien. Daarna heb ik nog een planktonmonster genomen.

Eenmaal thuis heb ik de monsters eerst even laten rusten. Met een pipet roerde ik lichtjes net boven het laagje sediment in het buisje en zoog het lichtste materiaal op. Dan druppelde ik dat op een objectglaasje en bekeek. Bij toeval had ik na drie druppels gelijk beet en het bleek dat je de lichtgroene koloniën met het blote oog wel kon zien, maar druppeltje voor druppeltje schoot het niet echt op. Ik heb ook nog een stereoscoop met een vergroting van 20x en 40x! Dus dat zelfde pipet trucje met lichtjes roeren kon ik nu in grotere hoeveelheden in een petrischaal doen. Zo kon ik veel sneller een snelle visuele scan uitvoeren en de koloniën spotten, opzuigen, onder de microscoop in detail bekijken en fotograferen.
Ik heb er uiteindelijk een week over gedaan om alles te analyseren.

In de monsters vanaf 9 meter diepte heb ik uiteindelijk acht koloniën gevonden in verschillende staat. Hele schone en vervuilde koloniën. Met vervuild bedoel ik, dat een kolonie welke soms een slijmlaag hebben, hele kleine deeltjes sediment en kiezelwieren bevatten.
– Een kolonie op 9 meter diepte.
– Vier koloniën op 12 meter diepte.
– Twee koloniën op 15 meter diepte.
– Een kolonie op 18 meter diepte.

Deze gegevens gaat als basis dienen voor het plaatsen van zogenaamde stijgvallen. We willen namelijk monitoren of deze koloniën de kracht hebben om van de bodem los te komen.
Die stijgvallen zullen waarschijnlijk petflessen gaan worden, waarvan we de bodem eraf zagen en dan deze met de open bodem met een stok net boven de bodem uitlijnen. Als er stijgende koloniën zijn, zullen deze zich boven in de fles gaan zitten. Elke week zullen we petflessen ophalen door de bodem van de fles er weer op te drukken en mee te nemen. We plaatsen dan weer nieuwe flessen voor de volgende ronde.

Er zijn al heel veel verschillende waarnemingen en metingen gedaan door wetenschappers die verschillende situaties hebben onderzocht, waarom en wanneer deze koloniën zouden stijgen en in hoeverre deze een blauwalgbloei veroorzaken.
Het ene onderzoek legt meer de nadruk op zuurstofloosheid als trigger, de ander weer aan opwarming van het water, lichtintensiteit, vrijkomen van voedingsstoffen etcetera. Er zijn ondiepe en diepe meren en plassen onderzocht al dan niet gemengd van China t/m Amerika.
We willen eigenlijk op een eenvoudige manier achterhalen wat het moment is dat er vlokjes (koloniën) in de waterkolom beginnen te vormen en uiteindelijk ook beginnen te drijven. Het is ook belangrijk te proberen te achterhalen waar de eerste vlokjes koloniën ontstaan.

Het gaat niet meevallen en misschien hebben we jullie hulp nodig.